Het ontwerpteam genaamd “Brain-Waves” was vanaf maart 2016 actief met de ontwikkeling van een oplossing om de mobiliteit bij thuiswonende ouderen te vergroten. Dit is gedaan door middel van een ontwerpproces waarbij onder andere Alzheimer NL betrokken is geweest. De uitkomst is het “Terugkompas”. Een wearable met point to point navigatie, speciaal ontworpen voor thuiswonende ouderen met dementie. Om dit project te realiseren vraagt Brain-Waves jouw hulp!

De ontwerpers hebben zich mede met de hulp van deze ervaringsdeskunidigen, verdiept in de problemen die dementie oplevert voor de mobiliteit van mensen. De eerste concrete ontwerpuitkomst van hun onderzoeks- en ontwerpproces is het TerugKompas: een uiterst eenvoudig te bedienen ‘wearable’ die het voor mensen met dementie makkelijker maakt om hun weg naar bijvoorbeeld de supermarkt of het park te vinden en weer veilig thuis te komen.

“Iedereen snapt natuurlijk dat de ziekte dementie iemands zelfstandigheid aantast, maar de manieren waarop dit gebeurt zijn heel breed,” aldus Gerjanne van Gink, één van de ontwerpers van het brain-waves team. “Met het ontwerpteam van brain-waves zijn we de diepte ingedoken om beter te begrijpen met welke problemen mensen met dementie kampen op het gebied van mobiliteit en hoe slimme ontwerpen kunnen bijdragen aan het verminderen van deze problemen.” 

Verdwaald met pot augurken

Uit onderzoek van onder andere Alzheimer Nederland blijkt dat mobiliteit voor thuiswonende ouderen met dementie en hun mantelzorgers, één van hun grootste knelpunten vormt. Door de dementie kunnen mensen steeds minder goed zelfstandig op pad en hierdoor verminderen hun sociale contacten, komen ze steeds minder buiten en krijgen ze minder beweging. Voor de mantelzorger betekent deze toenemende afhankelijkheid vaak een extra belasting waardoor hij of zij steeds minder tijd en ruimte voor zichzelf overhoudt. 

Respondenten uit onderzoek Alzheimer Nederland:

“De laatste keer dat ze alleen boodschappen ging doen is alweer 5 jaar geleden. De 10e port augurken gekocht en verdwaald. Gelukkig daarna nooit meer alleen weggeweest.” 

“Een eindje wandelen eindigde in verdwalen en onderkoeling.” 

“Er is dus altijd iemand nodig om te rijden of om hem te vergezellen en die persoon ben ik. Dat kost me tijd en energie die er niet altijd meer is.” 

Oplossingen ontwerpen

Koen Logchies, een van de ontwerpers van het TerugKompas: “Op dit moment zijn er ruim 260.000 mensen met dementie in Nederland. De verwachting is dat dit cijfer de komende 15 jaar zal stijgen tot 400.000 mensen. Het bedenken en realiseren van oplossingen voor de problemen waar deze mensen en hun mantelzorgers mee te maken krijgen is dan ook urgenter dan ooit.” Dit is precies waar het initiatief Brainwaves en het ontwerpersteam zich op richten. De leden van het team gingen één-op-één op pad met mensen met verschillende stadia van dementie, doken in bestaande onderzoeksresultaten over mobiliteit en dementie, brainstormden met tientallen ervaringsdeskundigen, stakeholders uit het zorgveld, andere ontwerpers, beleidsmakers en anderen en brachten vele uren samen door in het ontwerplab van Rotslab in Utrecht. 

Terugkompas

Een van de kansrijke ontwerpoplossingen die uit dit proces voortkwam is het TerugKompas: een zeer eenvoudig te bedienen polskompas dat werkt op basis van point-to-point navigatie met optionele gepersonaliseerde audio-feedback. “Hiermee kunnen mensen op eigen kracht, op een prettige manier die zekerheid biedt, vanuit huis naar een zelfgekozen bestemming wandelen – en weer terug” licht Kosmo Broom van het ontwerpersteam toe. “Bijzonder is ook dat de intensiteit van de ondersteuning van deze wearable mee kan ontwikkelen naarmate de ziekte dementie bij zijn of haar gebruiker verder ontwikkeld.” 

Inmiddels is het eerste concept voor het “TerugKompas” gereed. Om de realisatie van dit concept verder te brengen is feedback vanuit de doelgroep en financiële steun vanuit de samenleving essentieel.